Maraton

Początki maratonu

maratonPomimo, iż na początku powstania, długość biegu maratońskiego wynosiła tylko 40 km, obecnie (od igrzysk olimpijskich w Londynie odbytych w 1908 roku), dystans ten wydłużono do 42 km i 195 metrów. Nazwa tego biegu pochodzi od miejscowości w Grecji o tej samej nazwie. Zgodnie legendą, pierwszym maratończykiem był Filipides, który po bitwie pod Maratonem, przybiegł do Aten, poinformował mieszkańców o zwycięstwie, a następnie padł martwy z wycieńczenia. Maraton do programu pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich został po raz pierwszy wprowadzony, za sprawą paryskiego nauczyciela – Michela Bréala, w 1896 roku w Atenach, gdzie był rozgrywany na dystansie odpowiadającym odległości pomiędzy Maratonem, a Atenami (odległość ta wynosi w rzeczywistości tylko 37 km). A faktyczny dystans ówczesnego biegu maratońskiego wyniósł 41,125 km i wygrał go Grek Spyros Luis, uzyskując czas 2 godziny 58 minut i 50 sekund (był jednym z siedemnastu startujących wówczas zawodników, pochodzących z pięciu krajów). Zgodnie z tradycją, bieg maratoński mężczyzn kończy każde igrzyska olimpijskie. Kobiety natomiast zadebiutowały w biegu maratońskim na igrzyskach olimpijskich z Los Angeles, odbytych w 1984 roku. A dopiero od 1934 roku maraton stał się także elementem programu mistrzostw Europy. Obecnie obowiązujący rekord światowy mężczyzn – 2 godziny 4 minuty i 26 sekund – ustanowił w berlińskim maratońskim Etiopczyk Haile Gebrselassie we wrześniu 2007 roku. Z kolei wśród kobiet najlepsza na świecie jest obecnie Paula Radcliffe z Wielkiej Brytanii, która czas – 2 godziny 15 minut i 25 sekund – uzyskała w kwietniu 2003 roku, podczas maratonu w Londynie.

Oczywiście bieg maratoński podobnie, jak każdy inny bieg uliczny, może być także o charakterze masowym, czyli rozgrywany poza igrzyskami, czy mistrzostwami i wówczas mogą w nim brać udział także amatorzy. Udział w takim biegu jest dla wielu biegaczy wielkim sprawdzianem i wyzwaniem, a ukończenie go – marzeniem. Jednak przed udziałem w tak długim i wyczerpującym biegu organizm człowieka musi przejść odpowiedni proces przygotowania (systematyczny trening, sposób żywienia, odpoczynku itp.), który zgodnie z badaniami, jest wywołuje korzystne efekty zarówno w jego sferze fizycznej, jak i psychicznej. Wielu biegaczy, po przebiegnięciu takiego dystansu twierdzi, iż pokonując samych siebie stali się nowymi ludźmi; przebiegnięcie bowiem mety w maratonie to zwycięstwo nad własnymi słabościami, bólem, przeciwnościami losu, zmęczeniem, a jednocześnie zaliczenie do grona „elitarnej rodziny maratończyków”.

Najstarszym z obecnie rozgrywanych maratonów na świecie jest maraton bostoński. Po raz pierwszy odbył się on 19 kwietnia 1897 roku, jego trasa liczyła 39,420 km, a pierwszym zwycięzcą został Amerykanin John J.McDermott z czasem 2 godziny 55 minut i 10 sekund. Później zarówno długość trasy, data odbywania maratonu, jak i sama trasa wielokrotnie ulegały zmianie. Obecnie bieg ten nazywany „Marathon Monady” odbywa się w trzeci poniedziałek kwietnia i każdy chętny do udziału w nim musi najpierw wykazać się uzyskując wysokie minimum kwalifikacyjne, określone dla każdej kategorii wiekowej zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn (do startu w maratonie organizatorzy dopuszczają ponad 20 tysięcy biegaczy). W 112 edycji bostońskiego maratonu, 21 kwietnia 2008 roku, zwycięzcą został niepełnosprawny Polak Arkadiusz Skrzypiński z czasem 1 godzina i 24 minuty. Inne, słynne maratony odbywają się między innymi w: Nowym Jorku, Chicago, Berlinie, Londynie. W Polsce, w okresie od marca do października, również odbywa się wiele biegów maratońskich. Najstarszym jest bieg rozgrywany Dębnie. Dużą frekwencją cieszą się także inne polskie maratony, rozgrywane w: Poznaniu – największy w Polsce, Warszawie, Wrocławiu, czy Krakowie – najmłodszy „Cracovia Maraton”.